Hoe geluid wordt ervaren, is in grote mate individueel bepaald. Al over het tikken van een horloge (20 decibel) zijn de meningen verdeeld. Over het algemeen worden geluiden tussen een geluidsniveau van 40 tot ca. 65 decibel als zacht, normaal en aangenaam waargenomen. Vanaf ongeveer 80 decibel spreken we van ‘luid’. Ook wetenschappers classificeren geluiden vanaf deze drempel als ‘lawaai’. Tijdens het televisiekijken aan een normaal volume (70 decibel) wordt deze grens dus niet overschreden, maar een voorbijrijdende vrachtwagen (90 decibel) of de toeter van een wagen (110 decibel) zitten hier al aanzienlijk boven. En bij een pneumatische hamer (120 decibel) of een straaljager (130 decibel) is er slechts een remedie: oren dichthouden of oordopjes gebruiken. De grootste bron van lawaaihinder is het wegverkeer, gevolgd door het geluid van vliegtuigen en lawaai op de werkplek. Al 15 tot 20% van de bevolking wordt beschouwd als slechthorend. De aandoening treft in toenemende mate ook jongeren. Toch is slechthorendheid slechts één van de gezondheidsproblemen die door lawaai veroorzaakt worden.
Of geluid als storend of aangenaam ervaren wordt, hangt niet alleen van de fysisch meetbare sterkte af. Naast het aantal decibel zijn ook de toonhoogte, het tijdstip, de duur en de aard van het geluid van belang. Het gezoem van 30 dB van een koelkast ’s nachts verstoort de slaap, terwijl het veel hardere geruis van de zee juist een ontspannend effect heeft. Of de geluidsbron beïnvloed kan worden, is een andere belangrijke factor. Naar je eigen favoriete muziek luister je graag luid, terwijl het geschetter bij de buren als zeer storend kan worden ervaren.
Bijna één op de twee is gehinderd door lawaai. En ook al geloven we het graag: aan lawaai kan je niet gewend raken. Op de ‘Dag tegen Lawaai’ (ieder jaar op het einde van april) waarschuwen gezondheidsspecialisten en mensen met gehoorproblemen voor de gezondheidsrisico’s van lawaaioverlast. Het is zelfs zo erg, dat heel wat mensen al decennia lang geen moment van absolute stilte meer hebben beleefd. Straatlawaai en het dreunende geluid van vliegtuigen hebben een negatieve invloed op het hart, de bloedsomloop en het zenuwstelsel. Terwijl lawaai op het werk of in de discotheek het gehoorvermogen direct beïnvloedt, hebben lichamelijke stressreacties, die al bij lage geluidsniveaus kunnen optreden, een impact of het gehele organisme. Het menselijk lichaam gaat in dat geval namelijk bepaalde stresshormonen produceren, zoals adrenaline en cortisol. Bij personen die het gevoel hebben niet bestand te zijn tegen lawaai, komen deze stresshormonen al vrij bij een lager aantal decibellen. Vooral ‘s nachts reageert het lichaam veel gevoeliger.